Chương 631: Ngăn dòng sông Bôi

Núi Ngô ở Ý Yên tuy không phải là đất phát tích của Sứ quân Ngô Thiên Sách nhưng chính thất của Ngô Sứ quân vốn xuất thân trong vùng. Sau khi Ngô Thiên Sách xưng bá một cõi, chính thất Lưu thị nhân danh Ngô Thiên Sách phủ dụ bách tính, cung tiến hàng trăm lượng bạc, xây Ngô Thiên tự trên núi nên dân quanh vùng gọi là núi Ngô.

Linh Thông Thuận dễ dàng đánh chiếm được núi Ngô nhưng bình định và an dân quanh vùng thì chưa thể làm được do thời gian gấp gáp. Trại quân tại núi Ngô và núi Chương Sơn tuy đã được gia cố bằng nhiều lớp rào cự mã và hầm chông nhưng đêm xuống thường bị tập kích bằng hoả tiễn, Cự thạch pháo hoặc đơn giản là gõ chiêng khua trống đánh động tứ phía. Thương vong nhân mạng trong quân không đáng để nói, song việc một đêm đôi ba lần gõ kẻng báo động khiến quân sĩ không yên, lâu dài sẽ ảnh hưởng sĩ khí. Bọn Hoàng Văn Thái, Linh Thông Thuận, Phạm Thu Cúc, Nguyễn Cư Đạo… cùng một số chỉ huy tiểu đoàn đến gặp các cụ cao niên ở các làng gần núi phân tích điều hay lẽ phải. Ngoài mặt các cụ nói sẽ không có gan đụng vào việc quân nhưng đêm xuống nhiều cụ lại chỉ đường dẫn lối cho Đinh Sài Bơi hay Nguyễn Lặc đem quân quấy phá Linh Thông Thuận. Bởi thế một vài làng mạc gần núi Ngô bị đưa vào tầm ngắm, bọn Linh Thông Thuận muốn xác định rõ làng nào tiếp tay cho Đinh Sài Bơi, điều tưởng chừng dễ dàng lại khó khăn vô cùng.

Ngày 20 tháng Giêng, Linh Thông Thuận, Trung đoàn trưởng Thần Vũ và Hoàng Văn Thái, Trung đoàn trưởng Thuận Thành sai quân yết thị quanh vùng, bố cáo nói rằng từ ngày 21 tháng Giêng, bọn Đinh Sài Bơi, Nguyễn Lặc hoặc quân Trường Châu dám t·ấn c·ông các vị trí đồn trú của quân Thiên Đức tại Cao Bồ, Vạn Điểm, núi Ngô từ hướng nào thì dân Ý Yên sinh sống ở mé ấy sẽ bị coi là gian tế, bêu đầu cả làng, bất kể có dẫn lối, che giấu quân Trường Châu hay là không. Dân quanh núi Ngô và núi Chương Sơn nghe đọc bố cáo mà sợ toát mồ hôi giữa tiết trời mưa phùn giá rét.

Một đêm hạ tuần tháng Giêng, Linh Thông Thuận chia binh thành quân trắng quân đen. Trời tối, những binh sĩ thuộc quân đen lặng lẽ rời khỏi doanh theo từng nhóm, chờ gần nửa đêm nổi trống làm hiệu, bắn hoả tiễn vào các vị trí chỉ định trong doanh gây cháy một vài nơi. Thậm chí quân trắng trong doanh còn chất rơm rạ đốt phụ hoạ cho lửa c·háy l·ớn, đứng xa hai, ba dặm đều trông rõ. Sau khi tự phóng hoả, hai bên hò reo rồi lao vào nhau đánh như thật.

Trời tờ mờ sáng, gà mới gáy, Linh Thông Thuận cho quân đi phao tin đêm vừa rồi Đinh Sài Bơi với Nguyễn Lặc đánh úp doanh núi Ngô gây t·hương v·ong lớn. Và rằng quân Thiên Đức tra khảo tù binh, chúng khai rằng được dân làng Nề, cách núi Ngô 7 dặm về hướng Đông dẫn lối. Những người phao tin khuyên dân làng Nề mau chạy cho nhanh trước khi quân Thiên Đức đến bắt hết lượt. Dân làng Nề nghe vậy thì bán tín bán nghi nhưng trời vừa sáng đã trông thấy từ phía núi Ngô có bóng tinh kì xuất quân khỏi doanh. Bấy giờ dân làng mới tá hoả tam tinh, chẳng biết thực hư ra sao, chỉ còn cách bồng bế nhau chạy dài vì sợ vạ lây.

Linh Thông Thuận kéo quân vây làng, vào làng chỉ thấy trâu bò gà lợn loe hoe, nhìn về đằng Đông vẫn còn thấy bóng dáng dân làng Nê hớt hải bỏ chạy. Sau khi cho quân bắt hết súc vật, thu lương thảo… Linh Thông Thuận hạ lệnh đốt trụi làng Nê rồi kéo quân về doanh. Trên đường về, Linh Thông Thuận dẫn quân đánh một vòng, cố tình phao tin vừa đốt làng Nê vì tiếp tay cho Đinh Sài Bơi đánh quân Thiên Đức.

Đêm hôm ấy, Linh Thông Thuận một lần nữa tiến hành kế sách vu vạ, lại cho quân đen đánh với quân trắng. Đương lúc hai bên đánh trận giả thì một toán quân vài mươi người của Đinh Sài Bơi xông vào hưởng ứng. Trời tối, chẳng phân biệt được địch ta, quân của Đinh Sài Bơi rút lui. Lửa trong doanh c·háy l·ớn ở mé Tây Nam, trống trận khua đến tảng sáng. Lần này đến lượt dân làng Đồng Quan kéo nhau chạy loạn. Lúc Linh Thông Thuận sai người phao tin thì dân làng đã chạy gần hết. Và như làng Nê, Linh Thông Thuận cho quân đốt trụi, đến trưa hôm ấy làng Đồng Quan cách núi Ngô 4 dặm chỉ còn là đống tro tàn.

Quanh trang Vạn Điểm và Cao Bồ, bọn Hoàng Văn Thái và Đoàn Liêm Duy cũng làm tương tự như Linh Thông Thuận. Dân mấy làng vô tội bị sao quả tạ rơi trúng đầu, bỗng chốc cơ nghiệp tan biến theo ngọn lửa. Dân Ý Yên gần các doanh bắt đầu trách cứ bọn Đinh Sài Bơi đem vạ cho dân, và cứ đà này sợ là hết tháng Giêng sợ rằng hàng chục làng mạc ra tro hết cả. Dân làng Nê, làng Đồng Quan cử mấy cụ cao niên đến trước doanh núi Ngô xin gặp Linh Thông Thuận khẳng định làng mình không phạm gì đến quân, đổ cho kẻ ác nào vu vạ khiến mấy trăm người bỗng nhiên lâm vào cảnh màn trời chiếu đất.

Phạm Thu Cúc tiếp các cụ, tỏ ra lắng nghe và cảm thông lắm, lại tự nhận lỗi quân Thiên Đức hành động có phần thái quá bèn đề nghị dựng lại làng Nề và làng Đồng Quan để dân có nơi ở! Ngay sau đó Phạm Thu Cúc dùng mấy trăm quân hậu bị đất Sơn Nam Hạ dựng lại hai làng và luôn miệng xin lỗi vì hành động theo lệnh của chỉ huy và thương anh em m·ất m·ạng. Và rằng tự tay đốt thì tự tay dựng xem như đền bù.

Bọn Đinh Sài Bơi, Nguyễn Lặc hay tin, biết là gian kế của Thiên Đức nhằm lấy lòng dân, gạn nước bắt cá liền cử quân sĩ người Ý Yên tìm cách vạch mặt gian kế. Dân nghe thì có người tin người không, kẻ hiểu biết cũng đoán là mưu Thiên Đức nhưng số này quá ít mà kẻ muốn yên phận thì nhiều. Bởi thế, đến đầu tháng 2 năm Thiên Đức thứ 35, Đinh Sài Bơi và Nguyễn Lặc không thể tổ chức quấy phá ở Cao Bồ, Vạn Điểm và khu vực núi Ngô nữa. Bên cạnh đó, nhiều quân sĩ thuộc quyền của Đinh Sài Bơi và Nguyễn Lặc bắt đầu dao dộng tư tưởng, một số tìm cách trốn về làng, ra đầu hàng quân Thiên Đức đồn trú. Bọn Hoàng Văn Thái, Đoàn Liêm Duy và Linh Thông Thuận theo lệnh của Nghiêm Phúc Lý chỉ đóng dấu lên bả vai ai xin ra hàng rồi trả về làng, không tra hỏi, không đ·ánh đ·ập… Trước tình hình hao hụt quân trông thấy sau mỗi đêm, Đinh Sài Bơi buộc phải cùng Nguyễn Lặc rút sang Trường Châu vì phần lớn tráng đinh Ý Yên mới tuyển vào quân đã ra hàng Thiên Đức. Về cơ bản, quân Trường Châu mất quyền kiểm soát dọc bờ tả ngạn dòng Sinh Quyết đoạn chảy qua Ý Yên vào thượng tuần tháng 2. Mảnh đất phên dậu Ý Yên hoàn toàn nằm trong tầm kiếm soát của quân Thiên Đức kể từ đó.

Đốt cháy vài ngôi làng rồi sai quân dựng mới, không đụng đao kiếm mà địch phải lui binh vì núi đồi chẳng thể nương náu mãi được và cũng là giảm thiệt hại nhân mạng cho cả hai bên. Nhờ thành quả ấy, Hoàng Văn Thái, Đoàn Liêm Duy và Linh Thông Thuận cùng nhiều người khác được ghi công đầu.

Lại nói về cánh quân Bắc dưới quyền những Trương Văn Long, Hoàng Thái Công, Lý Văn Ba, Lý Trí Thắng, Hoàng Ngưu, Nguyễn Từ Minh và Phạm Kính Ân sau hơn nửa tuần trăng thiết lập quân doanh, làm chủ vùng tạm chiếm và liên tục khiêu khích đối phương song chưa đạt được ý nguyện. Triệu Quang Phục có mặt ở trận tiền xem xét tình hình một lượt, họp bàn, lắng nghe bộ tướng báo cáo và bản thân Triệu Quang Phục cũng đồng quan điểm, muốn chiếm Thung Lau phải có lực lượng áp đảo, ít nhất là gấp đôi, và tổn thất nhân mạng lớn là khó tránh nếu giao chiến với quân Trường Châu ở đất căn bản của họ Ngô.

- Thung Lau vốn hiểm địa, ta có thể không cần phải đánh Thung Lau mà tay họ Ninh phải triệt thoái mới là thượng sách. - Triệu Quang Phục nói với chúng tướng có mặt trong hổ trướng. - Hoàng Long là dòng huyết mạch ngăn Thung Lau với Trường Châu. Phong toả được sông sẽ khiến ba quân thuộc quyền Ninh Như Viễn bất an.

Hoàng Thái Công nghe vậy liền xin đưa thủy quân tiến xuống Gián Khẩu. Triệu Quang Phục cười mà rằng:



- Ông Công nóng vội làm gì! Gián Khẩu xuống dễ về khó. Ngô Thiên Sách có trong tay nhiều chiến tướng, càng vào sâu đất căn bản của họ Ngô càng phải cẩn trọng. Thủy quân của ta mạnh nhưng Ngô Thiên Sách bố trí thủy bộ ở nơi hiểm yếu, sợ là Gián Khẩu đi mười về ba mà không đạt được ý đồ nào.

Tôn Cường nãy giờ ngồi nghe, dường như hiểu ra ẩn ý của Triệu Quang Phục bèn mạnh dạn đặt vấn đề:

- Phải chăng Triệu Tư lệnh muốn đắp đập ngăn dòng như cách mấy ông Lý Quang Minh, bà Bùi Thị Xuân đã làm trên mạn ngược?

Triệu Quang Phục khẽ gật đầu, nói rằng:

- Thực tôi có ý đó nhưng Hoàng Long là sông lớn, để mà ngăn dòng chảy chẳng dễ dàng gì cho cam. Tôn tiên sinh có cách nào khả dĩ không?

Tôn Cường nhìn sang Phạm Kính Ân tủm tỉm cười khiến Kính Ân chột dạ chẳng hiểu ra làm sao. Tôn Cường lấy hoạ đồ Trường Châu trải ra giữa bàn tre, chậm rãi nói:

- Dòng cấp nước chính cho sông Đại Hoàng là sông Bôi chảy từ mạn ngược xuống. Nước sông Bôi do các con suối cấp cho, hoạ đồ chẳng thể vẽ rõ vì nhiều nơi còn chưa có dấu chân người, dân bản địa nhất định sẽ có người biết. Nếu ta ngăn dòng Bôi trên thượng lưu, lại thêm mùa nước cạn, dòng chảy chậm thì mực nước sông Hoàng Long sẽ thấp, chiến thuyền lớn khó di chuyển.

Lý Văn Ba đăm đăm theo dõi, chờ Tôn Cường dứt lời mới nêu thắc mắc:

- Đại Hoàng có mấy nhánh cấp nước, sông Bôi là nhánh chính nhưng vẫn còn hai nhánh nữa. Khốn nỗi hai nhánh ấy từ mé Trường Châu, ngăn dòng chính hãy còn hai dòng phụ.

Tôn Cường tỏ vẻ đồng tình, song lại nói:

- Dòng chính bị ngăn quả nhiên còn dòng phụ, tuy vậy mùa này nước cạn, nếu ta chặn đứng dòng Bôi, hai phụ lưu còn lại chỉ đủ cấp nước cho thuyền bè nhỏ mà thôi.

Tất cả mọi người có mặt đều rơi vào trầm tư, chẳng ai có ý tưởng nào khác nên sau cùng ngả theo ý tưởng của Tôn Cường.

- Thưa Tư lệnh, để đảm bảo bí mật, ta phải cho quân vòng ngược lên mạn Đông Bắc của Thung Lau chặn mọi dòng suối chảy về sông Bôi và khơi dòng chảy sang hướng khác. - Tôn Cường nói, giọng đều đều. - Việc đốn cây, khuân đá lấp sông suối chắc phải nhờ anh Ân.

Phạm Kính Ân đưa tay gãi đầu khi mọi ánh mắt đổ dồn vào anh. Tôn Cường nói thêm:



- Dưới trướng anh Ân có mấy trăm thổ binh, họ đi đường rừng nhanh hơn đất bằng. Việc ngăn sông thành hay bại nhờ vào anh cả.

Triệu Quang Phục cười khề khà, vỗ vai Phạm Kính Ân mà rằng:

- Quách Cư Dĩ vừa về đầu quân, cũng nên để cậu ấy thể hiện bản lĩnh. Thú thực trong cánh quân này chẳng mấy ai thông thạo tác chiến trên rừng núi. Cháu làm được chứ hả?

Phạm Kính Ân đứng nghiêm:

- Báo cáo Tư lệnh! Tôi luôn sẵn sàng ạ.

Triệu Quang Phục gật đầu tỏ vẻ hài lòng:

- Nhiệm vụ ngăn sông Bôi giao cho Tiểu đoàn 28.

Song lại băn khoăn:

- Nhưng chỉ mấy trăm người sợ có ít quá không?

Bấy giờ Nguyễn Từ Minh đứng ra cất giọng:

- Thưa Tư lệnh! Tôi được Vạn Thắng vương tha c·hết, lại đối đãi trọng hậu mà chưa làm được gì báo đáp công ơn ấy nên lòng còn lấn cấn. Tôi tuy thạo sông nước, lên rừng có khi chẳng bằng anh Ân đây nhưng ngăn sông đắp kè, nắn dòng chảy thì tôi cũng biết chút ít. Xin cho tôi theo giúp anh Ân.

Triệu Quang Phục nhìn Nguyễn Từ Minh, lòng có chút ái ngại. Từ Minh vội nói:

- Tôi rất khoẻ!

Triệu Quang Phục giãi bày:



- Nhưng việc thủy chiến với quân Trường Châu mới là sở trường của ông chứ? Ông hơi dừ, lên núi cao hiểm trở, rừng thiêng nước độc thật tôi ngại. Với kinh nghiệm của ông, ông dư sức cầm một sư đoàn Thiên Đức, nơi này cần ông hơn.

Nguyễn Từ Minh chắp hai tay cung kính bái mọi người một lượt, chậm rãi nói:

- Từ Minh này từng tự cao, cho là hơn người nhưng gần đây tìm hiểu cách dụng binh Thiên Đức ta lại thấy bản thân nông cạn. Đây là lời thật lòng. Nếu Tư lệnh thực lòng mến tôi, xin ngài cho tôi được nhận nhiệm vụ này. Chả dám giấu mọi người, anh em binh sĩ Đông Phù Liệt ít nhiều còn tâm tư, họ chưa thể hoà nhập ngay với Thiên Đức. Chiến công chưa có, nếu ở trong quân, được bao bọc e là… mặc cảm.

Phạm Kính Ân bèn bước lên nói:

- Ông Nguyễn Từ Minh là một danh tướng, nếu có ông ấy đi cùng thì tôi thật mừng chẳng hết. Xin ngài Tư lệnh thuận cho.

Lý Văn Ba cũng nói:

- Hai đơn vị 995 và 996 mới bổ sung quân sau thiệt hại, khả năng tác chiến cần thêm thời gian. Nhân cơ hội này cho hai đơn vị ấy cùng đi với 28 là lợi lắm. Lời ông Từ Minh nói có lý, đắp kè ngăn sông cũng cần người hiểu biết luồng lạch, chọn chỗ thuận đỡ tốn sức.

Triệu Quang Phục thở dài:

- Tôi thực muốn ông ở lại trong quân giúp chỗ cậu Công nhưng mọi người nhất trí như thế thì tôi phải theo tập thể. Trăm sự nhờ ông dìu dắt chỗ cậu Ân.

Nguyễn Từ Minh rạng rỡ nói rằng:

- Tôi xin làm phó cho cậu ấy.

- Tôi chưa đủ kinh nghiệm quản nhiều người đến vậy. - Phạm Kính Ân khiêm tốn. - Mọi chuyện đều nghe theo ông Minh.

Triệu Quang Phục cười khổ nói với Nguyễn Từ Minh:

- Câu nệ làm gì? Ông với tôi chẳng còn trẻ nữa. Nhiệm vụ ngăn sông Bôi giao cho ông, ông cần những gì cứ nói.

Theo đó, Phạm Kính Ân cùng Quách Cư Dĩ đem 700 thổ binh Tiểu đoàn 28 đang đóng ở Châu Sơn đến Biện Sơn nhập với Tiểu đoàn 995, 996 Đông Phù Liệt, tổng cộng khoảng 1600 người chuẩn bị hành trang ngược lên vùng rừng núi hoang vu. Trong đội hình có mưu sĩ Trần Thiện, một người không thua kém Tôn Cường về tài năng song rất ít nói.

Từ Biện Khê, Nguyễn Từ Minh đi theo hướng Đông Bắc hai chục dặm đường trước khi ngoặt sang trái nhắm thẳng hướng Đông. Đoàn quân lặng lẽ nối nhau đi thành hàng một, dài hơn ba dặm. Ngoài trang bị chiến đấu cơ bản, họ phải đem theo rìu, dao rừng, võng… và biến mất dưới cánh rừng già vào những ngày đầu tiên của hạ tuần tháng Giêng khi tiết trời lạnh như cắt vào da thịt, trong những mưa phùn lất phất.

Như lời dân bản địa dẫn đường thì nơi mà Nguyễn Từ Minh, Phạm Kính Ân đến là khu vực núi Lạc Long. Sau 3 ngày đêm mở lối băng rừng, đạo binh dừng chân ở phía Tây Nam núi Lạc Long bên bờ tả ngạn sông Bôi, nơi có khu vực đầm hồ lớn hoang sơ đang mùa cạn nước. Phạm Kính Ân, Quách Cư Dĩ, 700 thổ binh cùng ba trăm quân Đông Phù Liệt bắt tay vào việc khơi dòng chảy từ sông Bôi vào khu đầm hồ. Hàng nghìn người với cuốc, xẻng, xà beng, rìu… quyết tâm trong ba ngày đêm hoàn thành đào một đoạn kênh dài khoảng 5 dặm. Trong khi đó Nguyễn Từ Minh và mấy trăm quân sĩ còn lại ra sức đốn cây, khuân đá, sỏi… thu hẹp dòng chảy sông Bôi. Vào những ngày cuối cùng của hạ tuần tháng Giêng năm Thiên Đức thứ 34, nước sông Bôi bắt đầu chảy vào khu đầm hồ hoang sơ rộng lớn gần núi Lạc Long. Bấy giờ bọn Phạm Kính Ân mới hợp sức cùng Nguyễn Từ Minh ngăn dòng sông Bôi. Nguồn cấp nước chính bị chặn, mực nước sông Hoàng Long, tức Đại Hoàng, xuống thấp vào thượng tuần tháng Hai, chiến thuyền lớn không thể di chuyển.